پانکراس که در شکم واقع شده است دارای سلول‌هایی با عملکردهای درون ریز (هورمونی) و برون ریز (گوارشی) است؛ سلول‌های سرطانی می‌توانند از هر دو نوع سلول‌های عملکردی بوجود بیایند. سرطان پانکراس تهاجمی بوده و تا زمانی که سرطان پیشرفته شود دارای علائم کمی است. علائم ممکن است شامل درد شکم، کاهش وزن، اسهال و زردی باشند. درمان سرطان پانکراس بستگی به نوع، محل و مرحله‌ی سرطان (میزان گستردگی آن) دارد. سن، وضعیت کلی سلامتی و شرایط فردی نیز هنگام تصمیم گیری در مورد برنامه‌ی درمان در نظر گرفته می‌شوند. اولین هدف از بین بردن کامل تومور و هرگونه سلول سرطانی در بدن می‌باشد. در صورتی که این امر امکان پذیر نباشد، تمرکز بر روی جلوگیری از رشد تومور و ایجاد آسیب بیشتر خواهد بود. گاهی اوقات رهایی از سرطان یا کاستن سرعت آن ممکن نمی‌باشد، بنابراین هدف از درمان تسکین علائم و راحتی بیمار تا حد ممکن خواهد بود.
جراحی ممکن است به عنوان یک درمان قطعی یا اقدام تسکین دهنده جهت بهبود کیفیت زندگی بیمار پیشنهاد شود. باید به این نکته توجه داشت که هر بیمار دارای شرایط منحصر بفردی است که باید بصورت دقیق با پزشک مورد بحث قرار بگیرد. روش‌های جراحی متعددی وجود دارند و پزشک در مورد مناسب‌ترین گزینه‌ی جراحی با شما گفت‌گو خواهد کرد.برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت میتوانید با شماره تلفن های 02122260452 و 02122908154 و 09195373730 تماس حاصل فرمایید.
جراحی پانکراس چه مزایایی برای بیمار دارد؟
مزایای جراحی پانکراس عبارتند از:
- مزیت اصلی جراحی این است که موثرترین درمان برای از بین بردن سرطان بوده و می‌تواند به داشتن زندگی طولانی‌تر کمک کند.
- برخی از علائم مانند زردی، درد و مشکلات گوارشی ممکن است بعد از جراحی بهبود پیدا کنند.
- در صورتی که سرطان برنگردد، ممکن است فرد بتواند برای کنترل علائم خود درمان بیشتری با شیمی درمانی انجام دهد.
جراحی به چه کسانی توصیه می‌شود؟
جراحی معمولاً تنها راهی است که بتوان سرطان پانکراس را بطور کامل درمان کرد. هرچند، از آنجایی که بیماری در زمان تشخیص پیشرفته است، جراحی تنها برای حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد مناسب می‌باشد. جراحی سرطان پانکراس معمولاً تنها برای افرادی که دارای وضعیت کلی سلامتی خوبی هستند امکان پذیر است. علت آن این است که جراحی پانکراس اغلب طولانی و پیچیده بوده و فرایند بهبودی آن می‌تواند آرام باشد. بطور کلی در صورتی که سرطان موضعی باشد، درمان جراحی از طریق بریدن یا حذف تومور را می‌توان انجام داد. این بدین معنی است که سرطان به هیچ یک از عروق خونی، غدد لنفاوی دور یا اندام دیگر مانند کبد یا ریه گسترش نیافته است. این ویژگی‌ها از طریق تکنیک‌های تشخیصی مختلف تعیین می‌شوند. اگر سرطان به غدد لنفاوی مجاور که معمولاً در طول یک عمل جراحی برداشته می‌شوند گسترش یافته باشد، معمولاً همچنان امکان انجام جراحی وجود دارد. همچنین پیشرفت‌های اخیر امکان تعویض سیاهرگ دروازه‌ای را که یک رگ خونی اصلی بوده و خون را به کبد می‌برد، فراهم کرده‌اند.
چه اقداماتی قبل از عمل لازم است؟
بیمار باید به اندازه کافی برای جراحی آماده باشد و آزمایش‌هایی برای کنترل آمادگی انجام می‌شوند. سعی کنید در هفته‌های قبل از عمل به خوبی غذا بخورید و تا حد ممکن فعال بمانید. افراد مبتلا به سرطان پانکراس اغلب وزن زیادی را از دست می‌دهند. ممکن است بیمار قبل از انجام عمل نیاز به افزایش وزن داشته باشد. مکمل‌های آنزیم پانکراس قبل از جراحی برای این منظور می‌توانند موثر باشند.
انواع جراحی سرطان لوزالمعده کدامند؟
نوع جراحی بستگی به محل تومور در پانکراس دارد. این روش‌ها عبارتند از:
روش ویپل
روش ویپل یا پانکراتودئونکتومی متداول‌ترین عمل مورد استفاده برای درمان سرطان پانکراس است و شامل برداشتن سر لوزالمعده است. جراح همچنین باید اولین بخش از روده‌ی کوچک، کیسه صفرا و بخشی از مجرای صفراوی را جدا کند. گاهی اوقات، بخشی از معده نیز باید برداشته شود. انتهای مجرای صفراوی و بخش باقیمانده‌ی پانکراس به روده‌ی کوچک متصل می‌شوند. این کار امکان آزاد شدن صفرا، هورمون‌ها و آنزیم‌های تولید شده توسط پانکراس را در دستگاه گوارش فراهم می‌کند. بعد از این نوع جراحی، حدود یک سوم افراد باید آنزیم‌هایی را برای کمک به هضم غذا مصرف کنند. روش ویپل شامل یک جراحی طولانی و تهاجمی است اما بهبودی از آن در مقایسه با روش پانکراتکتومی کامل راحت‌تر است.
پانکراتکتومی دیستال
پانکراتکتومی دیستال شامل برداشتن دم و تنه پانکراس است. طحال نیز معمولاً همزمان برداشته می‌شود. بخشی از معده، روده، غده آدرنال سمت چپ، کلیه سمت چپ و دیافراگم سمت چپ (عضله‌ای که حفره قفسه سینه را از شکم جدا می‌کند) نیز ممکن است برداشته شود. مانند روش ویپل، پانکراتکتومی دیستال یک عمل طولانی و پیچیده است که تنها در صورت صلاحدید پزشک انجام می‌شود.
پانکراتکتومی کامل
در طول یک روش پانکراتکتومی کامل، کل لوزالمعده برداشته خواهد شد. این کار گاهی اوقات به علت موقعیت تومور ضروری است. جراح همچنین قسمت‌های زیر را برمی‌دارد:
- مجرای صفراوی
- کیسه صفرا
- طحال
- بخشی از روده کوچک
- بخشی از معده (گاهی اوقات)
- غدد لنفاوی اطراف (بخشی از سیستم ایمنی)
بعد از یک عمل پانکراتکتومی کامل، بیمار باید برای کمک به هضم غذا توسط سیستم گوارش آنزیم‌هایی را مصرف کند. وی همچنین به علت اینکه لوزالمعده مسئول تولید انسولین (هورمونی که قند خون را تنظیم می‌کند) است تا آخر عمر خود دیابت خواهد داشت. برداشتن طحال می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد و بر قابلیت لخته شدن خون تاثیر بگذارد. این بدین معنی است که بیمار باید تا آخر عمر پنی‌سیلین (یا یک آنتی بیوتیک دیگر در صورت آلرژی به آن) مصرف کند و بطور منظم تحت واکسیناسیون قرار بگیرد. گاهی اوقات ممکن است بیمار نیاز به مصرف قرص‌هایی برای یک دوره‌ی کوتاه مدت جهت متوقف کردن اتصال پلاکت‌های خون به یکدیگر داشته باشد. پلاکت‌ها نوعی سلول خونی هستند که باعث لخته شدن خون می‌شوند.
جراحی برای تسکین علائم
با اینکه ممکن است گاهی اوقات جراحی روش مناسبی برای برداشتن تومور نباشد، اما ممکن است به بیمار برای تسکین علائم توصیه شود. این نوع جراحی باعث درمان سرطان نمی شود، اما بدین معنی خواهد بود که کنترل وضعیت آسان‌تر می‌گردد و بیمار احساس بهتری دارد. برای کنترل زردی، می‌توان یک استنت را با استفاده از کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک (ECRP) در مجرای صفراوی قرار داد. این کار به باز نگه داشتن مجرای صفراوی کمک کرده و مانع تجمع بیلی روبین (ماده شیمیایی زرد رنگ در صفرا) و ایجاد زردی یا یراقان می‌گردد. در صورتی که استنت گزینه‌ی مناسبی برای بیمار نباشد، ممکن است نیاز به یک عمل برای بای پس کردن مجرای صفراوی مسدود شده باشد. جراح مجرای صفراوی را درست در بالای محل انسداد بریده و آن را به روده متصل می‌کند که این کار امکان تخلیه‌ی صفرا را فراهم می‌کند. این انواع جراحی در مقایسه با جراحی انجام شده روی پانکراس بسیار کمتر تهاجمی هستند. زمان بهبودی بسیار سریع‌تر بوده و افراد متوجه بهبود قابل ملاحظه‌ی زردی می‌گردند.
این جراحی‌ها چگونه انجام می‌شوند؟
ممکن است جراحی به صورت جراحی باز یا جراحی سوراخ کلید (لاپاروسکوپی) انجام شود. جراحی باز زمانی است که یک برش بزرگ در شکم ایجاد می‌شود. در جراحی لاپاروسکوپی چندین برش کوچک (حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر) در شکم ایجاد می‌شود. یک لوله‌ی باریک بزرگ با یک دوربین در انتهای آن از طریق یک سوراخ وارد می‌شود. سپس جراح با کمک تصاویر دوربین ابزاری را برای انجام عمل از طریق سوراخ‌های دیگری وارد بدن می‌کند.
مراقبت‌ها و تغذیه بعد از جراحی چیست؟
احساس درد بعد از جراحی پانکراس طبیعی است. زمانی که بیمار در بیمارستان است، قادر به کنترل درد با داروهای مسکن داخل وریدی خواهد بود. بعد از مراجعه به خانه، درد با داروهای خوراکی تجویزی توسط پزشک کنترل خواهد شد. بعد از جراحی پانکراس، مشکل در خوردن یا داشتن حالت تهوع، استفراغ یا سوزش معده طبیعی است. این علائم ناشی از وضعیتی تحت عنوان انسداد روده یا فلج موقت معده می‌باشد. ممکن است بازگشت دستگاه گوارش به حالت طبیعی چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در برخی موارد، بیماران متوجه می‌شوند که باید تغییرات دائمی را در رژیم غذایی خود به منظور جلوگیری از اسهال، گاز معده و معده درد ایجاد کنند. در شرایطی که انسداد روده باقی می‌ماند، استفاده از یک لوله‌ی تغذیه مکمل یا یک کاتتر داخل وریدی به نام خط PICC می‌تواند از دریافت مواد مغذی مناسب توسط بیمار اطمینان حاصل کند. بطور کلی، هنگام بهبودی از عمل پانکراس، هدف باید خوردن وعده‌های غذایی کوچک و منظم در هر سه ساعت باشد. در هر وعده باید ابتدا یک غذای حاوی پروتئین مصرف شود تا مقدار کاهش توده‌ی عضلانی بیمار به حداقل برسد. نوشیدن مایعات بین وعده‌های غذایی نیز اهمیت زیادی دارد.
جراحی چه عوارض جانبی به همراه دارد؟
جراحی سرطان پانکراس می‌تواند پیچیده باشد و خطراتی نیز وجود دارد.
- خونریزی و نیاز احتمالی به انتقال خون. هر عملی دارای خطر خونریزی است و تیم پزشکی آن را کنترل می‌کند.
- ابتلا به عفونت مانند عفونت سینه یا زخم- برای کاهش این خطر آنتی‌بیوتیک برای بیمار تجویز می‌شود.
- خطر ترشح از محل اتصال لوزالمعده، مجرای صفراوی یا معده به روده وجود دارد. این ترشحات اغلب بدون نیاز به درمان برطرف می‌شوند.
- عوارض کلی ناشی از بیهوشی. خطر عوارض مرتبط با انجام بیهوشی عمومی مانند واکنش آلرژیک به ماده بیهوشی وجود دارد. اما این خطرات بسیار نادر هستند.
هزینه جراحی پانکراس چقدر است؟
هزینه جراحی پانکراس بستگی به محل انجام جراحی، شهرت و تجربه جراح، نوع جراحی و میزان پیشرفتگی بیماری، آزمایش‌های قبل و بعد از عمل و عوامل دیگر دارد. برای گرفتن اطلاعات بیشتر درباره هزینه عمل جراحی میتوانید قبل از عمل با پزشک مشورت کنید.